Việc toàn cầu hóa cũng mở cửa cho các Rapper các quốc gia có thể chạm tay nhau dễ dàng hơn. Đây cũng là thời đại để các nền văn hóa giao thoa với nhau cho phép các Rapper không ngừng sáng tạo với mục đích giữ vững bản sắc văn hóa Hiphop và luôn đấu tranh giành cho nhạc Rap một vị trí trong mọi bảng xếp hạng.

Ngày 22/6/1991, Rap ghi nhận chiến thắng đầu tiên về mặt thương mại khi album phòng thu thứ hai NWA của Niggaz4life trở thành album hip-hop đầu tiên đứng đầu bảng xếp hạng Billboard 200. Tuy nhiên, từ thành công bước đầu này, người ta đưa ra một số định kiến cho Rap rằng đây thứ âm nhạc đại diện cho bạo lực, vấn đề tình dục hay câu chuyện của những kẻ sống trên đường phố. 

Bất chấp tất cả những điều này, Rap đã tạo ra một lượng người hâm mộ khổng lồ trên khắp thế giới với lượng người nghe đa dạng, chủ yếu là giới trẻ. Điều này đặt ra câu hỏi về vị trí của Rap trên bản đồ thế giới, rằng thực sự tiêu cực mà người ta định kiến có phải chỉ là “một mặt của đồng xu”. Phải chăng Rap đang bị hiểu lầm, một phần bởi sự phiến diện của truyền thông?

Vì sao lại có nhận định này? Hãy nhìn qua nghiên cứu tại Đại học bang Western Connecticut về việc phân tích tác động của nhạc Rap và nhạc Rock đối với nhiều cá nhân khác nhau, sử dụng các nhóm đối chứng để so sánh. Hai nhóm tham gia thử nghiệm sẽ được xem video bạo lực và những video có nội dung bình thường. Kết quả là nhóm xem video Rap và Rock mang tính kích động thì có xu hướng trả lời khảo sát một cách thiếu kiên nhẫn hơn. Từ đó, nghiên cứu này đi đến kết luận rằng lời bài hát và video bạo lực của thể loại Rap và Rock có ảnh hưởng nghiêm trọng đến các cá nhân và là nguồn gốc của số lượng thanh niên bạo lực ngày càng tăng.

Tuy nhiên, sự thật thì người ta vẫn dùng nhạc Rap theo mục đích tích cực và phục vụ mục đích nâng cao ý thức xã hội bằng cách đưa ra nhận thức về một số vấn đề mà nhiều người dân ở các thành phố nội đô các nước đang đối mặt. Chẳng hạn như Tupac Shakur, thường xuyên dùng Rap để vẽ nên bức tranh chân thực về đô thị tại Mỹ. Tuy câu từ có thẳng và thật, nhưng những ca khúc của anh lại mang đến cái nhìn đúng nhất về đời sống đương thời, kêu gọi mọi người cùng nâng cao ý thức và lối sống lành mạnh.

Suốt nhiều thập kỷ, ngành công nghiệp âm nhạc lệ thuộc rất nhiều vào những bản đĩa ghi âm cứng, doanh thu chính dựa trên lượt bán album, bán đĩa... Nhưng mọi thứ đã thay đổi khi Internet ngày càng phát triển, cùng với sự ra đời của mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến âm nhạc (các dịch vụ hỗ trợ phát trực tuyến). Rap cũng không nằm ngoài vòng xoay dịch chuyển này.

Từ những năm 2000, ngành công nghiệp âm nhạc đã có 1 sự chuyển mình rất mạnh mẽ. Những băng cassette hay những chiếc đĩa CD đã bị chúng ta cho vào những thùng chứa đồ cổ, và thay vào đó, chúng ta đang bước dần vào 1 thời đại kỹ thuật số, nơi mà chúng ta sẽ tải xuống các track nhạc yêu thích, sao lưu vào các thiết bị nghe nhạc khác nhau để tận hưởng. Nhạc Rap cũng đã phải chạy theo thời đại và đôi khi còn tệ hơn với những thể loại nhạc khác với sự sụt giảm doanh số bán ra.

Những thay đổi lớn của thế kỷ 21 nằm ở chất liệu Beat nhạc để phù hợp với thị hiếu thời đại. Có thể chất lượng thực sự của Hiphop đã ngủ yên ở những thập niên 90 nhưng thay vào đó là đội ngũ Producer thương mại hơn như Timbaland, Swizz Beatz,… Nhạc Rap vô tình được liệt vào trong các dòng nhạc pop cùng với việc các nghệ sĩ ngày đêm chỉ tìm cách thu lợi nhuận từ người nghe. Năm 2006, Nas đã ra mắt album “Hip hop is dead” để minh chứng điều này.

Nhưng chính thương trường thương mại lại là cái nôi sinh ra những làn gió mới. Những rapper đến từ phía Nam vẫn không ngừng phát triển, điển hình là T.I và Lil Wayne. Nhạc Rap đã xuất hiện rất nhiều trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội. Nhiều gương mặt quen thuộc đã lên tới cả những bộ phim đình đám như Ludacris, Ice Cube, Ice T và thậm chí cả Snoop Dogg. Và có lẽ thành công nhất trong thời điểm này ta phải kể đến Jay-Z, từ nghệ sĩ anh đã vượt lên trên trở thành 1 doanh nhân thành đạt với khối tài sản lên đến 1 tỉ đô, phá nguyên kỷ lục Billboard cho album đứng top của nghệ sĩ solo. Chính Barack Obama cũng đã nhắc đến Jay-Z trong chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2008.

Một trong những nhà sản xuất của Jay-Z cũng là một người có sức ảnh hưởng rất lớn – Kanye West. Ngoài âm nhạc ra anh còn là người tạo “trend” và là nguồn cảm hứng cho các sản phẩm thời trang nổi tiếng. Mọi sản phẩm thời trang có sự góp mặt của Kanye West đều hội tụ đầy đủ cả sự kiểm định và uy tín lẫn doanh thu và chất lượng.

Bước đến 2011 cho tới nay, nhạc pop không còn thống trị thị trường âm nhạc nữa. Thay vào đó, thị hiếu trở nên sôi động hơn với 1 dòng nhạc vô cùng hiện đại, nhạc EDM. Một lần nữa nhạc Rap lại chuyển mình với thời đại những chất liệu điện tử và tempo khác hoàn toàn so với nguồn gốc ban đầu. Nhạc Rap đã tự thích nghi với thời đại nhạc điện tử số hóa trên những nền Beat Trap, House, Dance… Tuy nhiên Beat nhạc Trap lại là chất liệu đưa Rap tiến đến thời đại mới vì có sự kết hợp của cả chất liệu Hiphop, Dance, Dub, đủ mọi nguyên tố để các rapper đưa các chủ đề gái gú, chơi bời, băng đảng vào âm nhạc.

Các mạng xã hội Youtube, Soundcloud, Spotify… phát triển khiến cho các nhân tố trẻ tuổi tự do hơn để sáng tạo và chia sẻ các sản phẩm video nhạc rap trên mạng. Số lượng rapper trên các quốc gia vẫn đang gia tăng và nhạc rap trở nên phong phú hơn nhờ sự tự tôn các quốc gia, sắc tộc khác nhau được chia sẻ rất nhiều. Đây cũng là điều kiện để quảng bá các giải đấu Rap on Beat và no Beat khác nhau. Dần dần rap nở rộ nhiều trường phái hơn và có lẽ sẽ không chỉ dừng lại ở văn hóa âm nhạc.

Nhạc rap đang thương mại, nhạc rap đang trẻ hóa hay nhạc rap đang mất chất? Tạm gác lại mọi quan điểm và nhìn lại 19 năm đầu thế kỷ 21, ta có thể thấy nhạc Rap vẫn sống và đang tự khẳng định mình trên mọi lĩnh vực. Mọi giai đoạn của cuộc chơi đều đang chứng tỏ hơi thở của rap, và nếu ngày hôm nay rap vẫn còn đó, ngày mai và tương lai rap vẫn còn được đem ra để khẳng định.

Nielsen Music mới đây đã công bố báo cáo những điểm nổi bật của ngành âm nhạc thế giới nửa đầu năm 2020. Riêng tại Mỹ, 10 nghệ sĩ có lượng người nghe nhiều nhất thì đã có 7 người là rapper. Cụ thể: Drake (hạng 1), Lil Uzi Vert (hạng 3), YoungBoy Never Broke Again (hạng 5), Eminem (hạng 6), Lil Baby (hạng 7), Roddy Rich (hạng 9) và DaBaby (hạng 10). 

Tại khu vực châu Á, cụ thể là ở Hàn, Rap cũng được tôn vinh và là một gia vị không thể thiếu của âm nhạc. Những cuộc thi để các rapper không chuyên và chuyên nghiệp thử sức được tổ chức với số lượng thí sinh vô cùng đông đảo. Trong đó phải kể đến Show me the money là cuộc thi đình đám nhất, ngoài ra còn có Unpretty rapstar dành cho các nữ rapper đình đám tại Hàn.

Không chỉ ở giới underground mà âm nhạc đại chúng, nhất là nhạc thần tượng của Hàn cũng cực kỳ coi trọng vai trò của rap. Minh chứng là việc các nhóm nhạc thần tượng hiện tại của Hàn gần như đều có một đến hai thành viên đảm nhiệm vị trí Rap chính. Tất nhiên, có những người chỉ đảm nhận vì không còn ai khác như Bora (cựu thành viên Sistar), Yura (Girl's Day)... nhưng có không ít người được giới chuyên môn đánh giá cao như Mino (WINNER), CL & Minzy (cựu thành viên 2NE1), RM (BTS)... 

Tại Việt Nam, rất nhiều cái tên nổi lên nhờ Hip Hop và Rap như LK, Mr.T, nhóm X4… Đến hiện tại, có thể nói Rap đang được định vị rõ ràng và quan trọng hơn trong ngành giải trí, việc cùng lúc xuất hiện 2 chương trình truyền hình thực tế King of Rap và Rap Việt là một minh chứng rõ ràng nhất. Cả hai đều đang nhận được sự thu hút từ truyền thông, lượt view lên đến hàng triệu trên YouTube và còn tranh nhau vị trí top thịnh hành.

Thiết kế: Hoài My