Vô địch thế giới về doanh thu, xe máy Honda vẫn đang... đi giật lùi?

21:40 14/12/2021

“Nếu Honda không chạy đua, thì không có Honda.” - Soichiro Honda

Honda đang ngày càng phụ thuộc vào các hoạt động kinh doanh xe máy nhằm tạo ra nguồn doanh thu chính. Điều này sẽ có ảnh hưởng mạnh mẽ tới các dự án xe điện và các dự án tên lửa mà thương hiệu này đang ấp ủ.

Lí do gì khiến Honda phải phụ thuộc vào “2 bánh”

Gần đây, Honda đã dự báo lợi nhuận ròng hợp nhất sẽ giảm 16% xuống còn 555 tỷ yên (4,86 tỷ USD) cho năm tài chính hiện tại kết thúc vào tháng 3, trái ngược hoàn toàn dự báo tăng trước đó. Điều này xảy ra bởi tình trạng thiếu chip toàn cầu dẫn đến việc cắt giảm sản lượng ô tô của Honda.

Tuy nhiên, dòng sản phẩm xe máy đã tìm thấy “miền đất hứa”, đặc biệt là ở các thị trường đang phát triển. Xe hai bánh đã giúp Honda thu về 1,29 tỷ USD lợi nhuận trong nửa đầu năm tính đến tháng 9, tăng gấp đôi so với một năm trước đó.

Xe máy nhỏ, sản phẩm không thể thiếu của Honda gần như không bị ảnh hưởng về nguồn cung nguyên liệu lắp ráp, sản xuất dù trong thời điểm đại dịch toàn cầu. Doanh số bán xe máy trong năm tài chính này được dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh và đạt 17,5 triệu chiếc (tăng 16% so với năm 2020).

Honda chiếm 34% thị phần toàn cầu vào năm ngoái và hiện là công ty dẫn đầu về xe máy trong nhiều năm nay. Xe máy chiếm 15% tổng doanh số bán hàng hợp nhất trong nửa đầu năm, thấp hơn rất nhiều so với 63% đối với xe ô tô. Nhưng xét về lợi nhuận kinh doanh, xe máy đóng góp 34% trong khi tổng số ô tô chỉ là 27%.

Hình ảnh một showroom của Honda tại Malaysia.Hình ảnh một showroom của Honda tại Malaysia.

Lợi nhuận vượt trội của xe máy so với ô tô đã bắt đầu từ năm tài chính 2018. Phân khúc này hiện có lợi nhuận cao thứ hai sau bộ phận dịch vụ tài chính. Xe máy có tỷ suất lợi nhuận hoạt động là 14,5% trong nửa đầu năm 2021. Đây là mức cao thứ hai kể từ mức 16,2% được ghi nhận trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2018, theo dữ liệu so sánh có từ năm tài chính 1999.

Đối thủ trong phân khúc xe máy của Honda tại các quốc gia

Khả năng kiếm tiền của Honda ấn tượng hơn rất nhiều khi so sánh với các đối thủ. Honda đã đạt được tỷ suất lợi nhuận hợp nhất là 12,6% trong năm tài chính 2020, cao hơn 2% của Yamaha Motor, 1,2% của Suzuki Motor và 3,5% của Kawasaki Heavy Industries.

Tỷ suất lợi nhuận của Honda vượt xa đối thủ gần nhất, Hero MotoCorp của Ấn Độ, với tỷ lệ 9,9%. Xét về thu nhập trên mỗi sản phẩm bán ra, Honda là người chiến thắng rõ ràng với 190 USD (khoảng 4,4 triệu đồng), so với 15 USD (khoảng 333 ngàn đồng) của Suzuki và 64 USD (khoảng 1,5 triệu đồng) của Hero.

Sản phẩm mang tính biểu tượng vượt thời gian của Honda chính là Super Cub. Những mẫu xe động cơ nhỏ như vậy chiếm tới 90% trong tổng số 15,13 triệu xe máy được bán ra trên toàn cầu trong năm 2020. Các thị trường cạnh tranh nhất của Honda là Đông Nam Á và Ấn Độ.

Honda "thay áo mới" cho biểu tượng huyền thoại Super Cub của mình, dự kiến khởi bán năm 2022.

Các sản phẩm dành cho các thị trường mới nổi đều được phát triển tại Nhật Bản. Các bản thiết kế sau đó được gửi đến các địa điểm ở Ấn Độ, Thái Lan và Indonesia để chúng có thể được sửa đổi cho phù hợp với nhu cầu địa phương.

Tại thị trường Ấn Độ, Honda đã thành công trong việc cung cấp mẫu xe tay ga có dung tích xi-lanh lớn có thể chở vừa bốn người, đáp ứng phần lớn nhu cầu của các gia đình. Còn tại Thái Lan, bắt đầu từ năm 2018, Honda đã mở các đại lý xe máy kết hợp quán cà phê, trở thành điểm thu hút những người mua trẻ tuổi. Thông qua các chiến lược này, Honda đã nắm bắt được nhu cầu nội địa và duy trì sự hấp dẫn của sản phẩm.

Riêng tại thị trường Việt Nam, Honda vẫn giữ vị trí dẫn đầu tuy giảm 10,3% doanh số do các hạn chế từ COVID-19. Sau 25 năm hoạt động, Honda Việt Nam còn đầu tư phát triển các hoạt động xuất khẩu linh kiện phụ tùng xe máy, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm xuất khẩu xe máy của Honda trên toàn cầu. Tính đến 02 năm 2021, đã có gần 1 triệu xe máy được xuất khẩu đi các nước trên thế giới với tổng giá trị bao gồm cả linh kiện đạt hơn 2,4 tỷ USD.

Nobuhide Nagata, Giám đốc kế hoạch về xe máy của Honda cho biết: “Nhu cầu về xe máy khác nhau tùy theo mức thu nhập, nhu cầu đi làm và giải trí của từng quốc gia cụ thể. Honda có thị phần số 1 và vô số đại lý, rất dễ dàng để thu thập quan điểm của người tiêu dùng."

Dây chuyền sản xuất xe máy của Honda tại Việt Nam.

Tuy nhiên, có một số nguyên nhân gây lo ngại cho xe máy Honda. Mặc dù công ty này chiếm thị phần cao trên toàn cầu, các đối thủ Ấn Độ đang tung ra các mẫu xe bình dân có giá khoảng 80.000 rupee (khoảng 24,4 triệu đồng). Những chiếc xe máy này đang được bán ở cả Ấn Độ và các nước châu Phi. Thị phần của Hero đã tăng 3% trong 10 năm lên 13%. ng ty ngang hàng Ấn Độ Bajaj Auto tăng thị phần lên 8%.

Bên cạnh đó, tại phân khúc xe máy điện, Honda đã từ bỏ tham vọng thay thế hoàn toàn xe máy chạy bằng xăng mà chỉ hứa hẹn tung ra 4 mẫu xe máy điện trong tương lai. Trong khi đó, Yamaha sẽ sản xuất 90% xe máy của mình hoàn toàn bằng điện vào năm 2050. Vào tháng 10, Kawasaki cho biết họ sẽ điện khí hóa gần như toàn bộ dòng sản phẩm của mình vào năm 2035. Các ng ty khởi nghiệp của Mỹ và châu Á cũng đang phát triển xe máy điện và nhấn mạnh nguy cơ ngừng hoạt động của Honda trong tương lai.

Seiji Sugiura tại Viện nghiên cứu Tokai Tokyo cho biết: “Xe máy nhỏ cuối cùng sẽ phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ quá trình điện khí hóa. Khả năng Honda phân bổ đầu tư vào xe máy, trong khi vẫn phải khôi phục hoạt động kinh doanh ô tô, sẽ đặt ra một thách thức."

Honda đã theo đuổi các chiến lược mới kể từ khi Toshihiro Mibe nhậm chức chủ tịch vào tháng 4, bao gồm điện khí hóa các phương tiện chở khách và tham gia vào lĩnh vực kinh doanh tên lửa. Mỗi dự án sẽ đòi hỏi đầu tư lớn. Ví dụ, một mẫu xe điện thường tiêu tốn khoảng 400 triệu USD quỹ phát triển, hoặc gấp đôi so với xe chạy xăng. Một tên lửa nhỏ cũng cần hàng chục tỷ yên để phát triển, và việc sản xuất hàng loạt sẽ mất thêm 100 triệu USD đến 200 triệu USD. 

LỜI NGƯỜI VIẾT

Đối với các nước Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, phương tiện giao thông phổ biến nhất chính là xe máy và Honda chiếm thị phần lớn nhất. Với sự phát triển toàn cầu và xu hướng bảo vệ môi trường, xe máy điện sẽ dần chiếm ưu thế trong tương lai, tuy nhiên, Honda lại chọn lựa đứng ngoài cuộc đua này. Liệu đây có phải quyết định đánh dấu sự suy thoái của đế chế xe máy một thời?