Tiến sĩ khoa học Mỹ từng đạp xích lô ở Việt Nam

15:58 20/05/2015

Tiến sĩ Võ Tá Đức là nhà khoa học đang công tác tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos, một trong hai phòng thí nghiệm của Mỹ, một trong các viện nghiên cứu đa ngành lớn nhất thế giới chuyên nghiên cứu chế tạo các loại vũ khí nguyên tử. Ông là một trong những nhà sáng chế cho ra đời các loại sản phẩm hiện đại, ứng dụng công nghệ nguyên tử để dò tìm, ngăn ngừa tội phạm vận chuyển vũ khí, thiết bị nguyên tử từ bên ngoài vào nước Mỹ.

Tiến sĩ Võ Tá Đức lúc ở trại tị nạn Bataan (Philippines) trước khi sang Mỹ định cư

Tiến sĩ Võ Tá Đức sinh ra và lớn lên tại Phú Yên trong một gia đình gồm 11 anh chị em. Đến tuổi 14, thay vì học – chơi như các bạn bè cùng trang lứa thì cậu thiếu niên Đức là một trụ cột lao động của gia đình. Sau giờ học, cậu cùng với chiếc xe xích lô chạy khắp các hang cùng ngõ hẻm ở thành phố Tuy Hòa kiếm thêm tiền phụ bố mẹ nuôi các em.

Kể lại quãng đời cơ cực của mình, Tiến sĩ Võ Tá Đức nhớ lại rằng: “Gia đình tôi khó khăn từ nhỏ, do đó sau khi đi học, tôi đạp xích lô phụ gia đình. Sáng đi học, trưa ăn cơm xong lại lên xích lô chạy. Làm tới chiều tối, ăn cơm xong lại lên xe đi tiếp. Tôi học buổi sáng nên những giờ còn lại tôi đều làm bạn với cích lô. Tối đến tôi đậu xích lô ở bến xe ngủ. Hễ nghe tiếng xe đò tới thì tôi tỉnh dậy, chạy về nhà tắm rửa, thay quần áo đi học. Việc học bài của tôi đa phần là thực hiện ngay trên chiếc xích lô”.

Vì chú tâm vào lao động, 5 năm dầm mưa dãi nắng, việc học của chàng thiếu niên Đức không được tốt. Do đó khi thi vào đại học, cậu đã không đậu.

Bước ngoặt cuộc đời của anh chỉ xảy ra vào năm 1981, khi bố anh “chạy vạy” cho anh vào Nam đi vượt biên qua Mỹ thông qua một người bà con.

“Ở trại tị nạn, tôi nghĩ rằng mình có cơ hội đi học, và tôi đã quyết định phải cố gắng học hành cho thành tài. Trước đạp xích lô không dám nghĩ tới nhưng bây giờ thì khác”, Tiến sĩ Võ Tá Đức hồi tưởng.

Sau khi tị nạn, Tiến sĩ Đức đã được 1 gia đình ở bang Iowa nhận làm con nuôi. Hơn một năm sau, anh bắt đầu được chú ý bởi thành tích học tập của mình. Số là thường các học sinh đều phải trả học phí, chỉ có một số ít nhận được học bổng do có thành tích học tập xuất sắc. Nhưng riêng với Võ Tá Đức, anh đã không phải đóng một đồng nào suốt thời gian học đại học, cao học nhờ vào thành tích học tập của mình. Năm học lớp 12, Đức đoạt giải nhất một kỳ thi khoa học cấp tiểu bang và phần thưởng của kì thi này là một suất học bổng toàn phần cho suốt 4 năm học ở khoa Vật lý Trường Đại học Bắc Iowa.

Sau thời gian học đại học, chương trình tiến sĩ chuyên ngành vật lý nguyên tử được Võ Tá Đức chọn. Anh tiếp tục giành học bổng cho các nghiên cứu sinh.

Trong một thông điệp gửi tới các bạn trẻ Việt Nam, Tiến sĩ Đức nhắn nhủ rằng: “Tôi muốn nói với các bạn trẻ, nhất là các bạn có hoàn cảnh nghèo rằng, nếu chúng ta có ý chí thì sẽ vượt qua hết mọi khó khăn thử thách. Bạn có mục tiêu và phấn đấu để đạt được nó, bạn sẽ thành công”.