Trong những mâm cỗ cúng giáp Tết, nhà nhà đều chuẩn bị sẵn trên mâm một chú gà trống luộc ngậm hoa hồng. Quen thuộc là thế nhưng bạn có biết tại sao lại có hình ảnh này không?
Tạo hình những chú gà khi "lên sàn" cũng rất oai phong.
Theo phong tục Việt Nam từ xa xưa, mâm cỗ cúng giao thừa hay cúng các ngày lễ khác trong năm thường có một đĩa xôi thơm ngon và một chú gà trống luộc thật khéo léo sao cho da vừa vàng thịt vừa mềm, với ý nghĩa cầu cho một năm khỏe mạnh, tinh khiết và may mắn.
Tại sao phải chọn gà mà không chọn những con vật khác trong 12 con giáp?
Quen thuộc là thế, nhưng dám chắc là 95% chúng ta đều không rõ tại sao gia đình lại chọn chú gà trống làm đại diện cho mâm cỗ cúng tất niên. Tất nhiên, ta có thể suy đoán một phần rằng gà là loài rất dễ nuôi, dễ mua, đơn giản, nhưng ý nghĩa đằng sau sâu xa hơn nhiều.
Theo thần thoại của người Việt xưa, lúc Ngọc Hoàng mới sáng tạo ra mặt đất, thấy rất lạnh lẽo và ẩm thấp. Ngọc Hoàng bèn sai mười mặt trời ngày đêm chiếu sáng để sấy khô mặt đất. Nhưng đất đã khô trắng, nứt nẻ rồi mà Ngọc Hoàng quên không thu các mặt trời lại khiến con người và cây cỏ khốn đốn vì nắng hạn. Khi ấy, một chàng dũng sĩ đã giương cung tên bắn liên tiếp rụng 9 mặt trời. Mặt trời cuối cùng sợ hãi quá, bèn bay tít lên cao và trốn biệt không ló ra nữa. Mặt đất lại lạnh lẽo tối tăm. Con người và loài vật rủ nhau đi gọi mặt trời. Chẳng con nào gọi được, cuối cùng chỉ có con gà trống khoẻ mạnh cất tiếng gáy vang lừng khiến mặt trời tò mò ngó xuống rồi quên cả sợ hãi hạ thấp dần, giúp thế gian sáng bừng trở lại.
Đêm giao thừa (hay còn gọi là đêm trừ tịch) là khoảng thời gian mà trời đất tối tăm nhất, cũng là lúc mặt trời ẩn mình sâu nhất. Ai ai cũng truyền tai nhau, rằng hãy cúng một con gà trống với hy vọng nó sẽ đánh thức mặt trời chiếu sáng cho đủ đầy ánh nắng, tưới ngàn điều may mắn đến cho cả năm.
Gà cúng trong đêm giao thừa phải là gà trống hoa, bởi nó khoẻ mạnh và có vẻ ngoài dũng mãnh. Đó chính là ước mong cho mưa thuận gió hoà của những người nông dân chỉ quen cày cuốc, ruộng nông. Hơn nữa, cùng với con trâu, con gà cũng là một trong những hình ảnh văn hoá đi liền với tín ngưỡng tôn sùng mặt trời của nghề nông lúa nước. Lâu dần, việc cúng gà trống hoa trở thành phong tục của mọi gia đình Việt Nam vào lúc giao thừa.
Trong quan niệm xưa, gà còn mang nhiều đức tính lớn
Gà cũng là loài mang nhiều đức tính tốt đẹp, theo quan niệm xưa như: Văn (sự tìm tòi học hỏi, học rộng tài cao, và mào của gà trống nhìn tựa như mũ cánh chuồn của ông tiến sĩ xưa) - Võ (văn võ song toàn, với chiếc cựa gà là biểu tượng cho sự dũng mãnh) - Dũng (gà trống trong đàn luôn dũng cảm, sẵn sàng chí tử để bảo vệ cho đồng loại) - Nhân (tình cảm, biết yêu thương nhau) - Tín (thể hiện ở việc gáy đúng giờ, nhưng tất nhiên là gà của thời xưa thôi...).
Tất cả những điều trên cho ta thấy ý nghĩa của việc tại sao ngày xưa các cụ chọn gà trống để cúng chứ không bao giờ chọn gà mái.
Sau khi cúng gà đầu năm, sẽ đến lúc mọi người quây quần bên mâm cơm, các thành viên trong gia đình sẽ đi chúc tết họ hàng, người thân, đi lễ đình chùa, du xuân để lấy may mắn cho năm mới. Một năm mới lại đến, dù bận rộn tới đâu, hãy nhớ dành những giây phút tuyệt vời nhất bên gia đình thân yêu và đừng quên tiếp tục theo dõi những thông tin thú vị khác tại YAN!