Giáng sinh là thời gian dành cho gia đình và cả những món ăn kì quặc, "khó đỡ".
Mỗi nước có nền văn hóa ẩm thực khác nhau, đặc biệt là những món truyền thống mà chỉ đặc biệt có vào các dịp lễ Tết. Bên cạnh đó còn có các món ngon khiến người khác... "lắc đầu le lưỡi".
1. Sâu bướm Mopane
Ở Nam Phi, sâu bướm của loài bướm đêm Hoàng đế to nhất châu Âu (Emperor Moth) được đem đi chiên ngập dầu và được coi là món ăn vặt khoái khẩu của người dân.
Người dân các nước Nam Phi, đặc biệt là ở Zimbabwe thường thu hoạch sâu bướm sau cơn bão. Một trong những bước đầu tiên để chế biến món này là ép và lấy các thành phần bên trong của nó ra. Thành phần này giống như một chất nhờn màu xanh nhạt. Sau đó, người ta chế biến bằng cách luộc chín trong nước muối rồi phơi nắng hoặc hun khói để tăng mùi vị.
Sâu bướm cũng được đóng hộp và bán tại các chợ ở khắp Nam Phi. Loại thực phẩm này có thể sử dụng trong vài tháng mà không cần bảo quản lạnh và là nguồn cung cấp dinh dưỡng quan trọng cho người dân.
Chúng được ưa chuộng và có giá trị dinh dưỡng cao tới mức buôn bán loại thực phẩm này đã trở thành một ngành công nghiệp trị giá triệu đô, đem lại thu nhập đều đặn cho phụ nữ và trẻ em.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, sâu bướm có hàm lượng protein gấp ba lần thịt bò. Ngoài ra, theo FAO, sâu bướm Mopane còn là một nguồn cung cấp đáng kể các chất kali, natri, canxi, phốt pho, magie, kẽm, mangan, đồng. Thế nên bạn không thể coi thường những loài vật bé nhỏ thế này đâu nhé.
2. Mattak
Đây là đặc sản của Greenland được làm từ da còn dính mỡ của cá voi, hải cẩu hoặc cá heo. Nó có mùi vị như dừa tươi và thường được xắt hạt lựu và trải một lớp da mỏng lên trên. Người ăn sẽ nhai từng miếng mỡ sống trong một lúc cho tới khi nó ra dầu rồi nuốt chửng.
Một cách chế biến khác cho món này là chúng được thái ra, rắc vụn bánh mì lên rồi đem chiên ngập dầu, sau đó ăn với nước tương. Ngoài ra mattak còn có thể đem làm đồ chua, được gọi là muktuk, cùng với giấm, cây đinh hương, tiêu, đường, tiêu Hamaica, lá nguyệt quế và các gia vị khác.
Lớp da các loài động vật nói trên rất giàu dinh dưỡng (38mg vitamin C mỗi 100g), còn lớp mỡ thì rất giàu vitamin D. Tuy nhiên lớp mỡ còn chứa PCB gây ung thư, tổn hại đến hệ miễn dịch, hệ thần kinh và sinh sản.
3. Kiviak
Lại một đặc sản nữa của Greenland nhưng được chế biến kì công hơn. Kiviak được làm từ da hải cẩu nhồi sống nguyên con loài chim anca rồi để lên men trong vòng khoảng bảy tháng. Đến dịp Giáng sinh thì người dân Greenland lấy những con chim lên men đó ra để nhấm nháp.
Điểm đặc biệt của món này chính là lớp da hải cẩu vẫn còn dính mỡ có công dụng vô cùng quan trọng đó là... đuổi ruồi. Ngoài ra, người dân còn rút càng nhiều không khí có thể ra khỏi lớp da rồi đè lên nó một tảng đá nặng nhằm ngăn không khí tràn vào.
Tuy nhiên vào tháng 8/2013 đã xuất hiện tin tức có một số người đã thiệt mạng do ăn kiviak. Thế nhưng sau khi tìm hiểu, những người này đã ăn kiviak làm từ vịt biển chứ không phải chim anca. Vịt biển lên men không tốt bằng chim anca nên dễ gây ra ngộ độc thịt.
4. Smalahove
Đây là món ăn truyền giống trước Giáng sinh của người dân miền Tây Na Uy: một cái đầu cừu nguyên vẹn. Cách chế biến món này khá công phu, nhưng điều khiến mọi người phải "nôn nao" chính là hình ảnh trong quá trình nấu nướng.
Da và lông cừu được đem đốt, não được bỏ ra và đầu thì được ướp muối, đôi khi còn được hun khói và phơi khô. Sau đó cái đầu được đem đi luộc hoặc hấp trong khoảng 3 tiếng, rồi được bày biện với củ cải Thụy Điển (rutabaga) và khoai tây nghiền. Có những lúc não vẫn được giữ nguyên trong đầu và thực khách sẽ dùng muỗng xúc nó ra, hoặc đem đi chiên.
Ngày xưa smalahove là món ăn của người nghèo, nhưng giờ đây nó đã được coi là cao lương mĩ vị.
5. Lutefisk
Lutefisk cũng là đặc sản của Na Uy được làm từ cá ngần ngâm ngập trong dung dịch kiềm (loại dùng làm xà bông). Dĩ nhiên con người không thể tiêu hóa kiềm, nên sau khi ngâm trong dung dịch này, cá sẽ được ngâm trong nước lạnh vài ngày rồi mới được nấu nướng và dọn ra. Lutefisk có thể được dùng chung với khoai tây, đậu nghiền và thịt hun khói hoặc thịt viên.
Bước đầu tiên trong công đoạn chế biến là ngâm cá vào nước lạnh từ 5-6 ngày (mỗi ngày đều phải thay nước). Sau đó cá được ngâm vào dung dịch kiềm pha nước lạnh thêm 2 ngày và sẽ phình lên, lượng protein cũng giảm đi hơn 50%, khiến thịt cá trông như một miếng thạch. Khi được lấy ra khỏi kiềm thì cá lại được ngâm thêm 4-6 ngày nữa trong nước lạnh (thay mỗi ngày) rồi mới được luộc lên.
6. Haggis
Món ăn này đến từ Scotland, gồm có nội tạng cừu (tim, gan, phổi) nhồi với dồi, hành, bột yến mạch, mỡ thận, các gia vị khác và được bọc trong chính bao tử con cừu. Sau đó đem nấu với lửa nhỏ trong một thời gian dài, hoặc đem đi nướng hay chiên ngập dầu.
Bao tử cừu bày bán tại siêu thị trông rất hoành tráng. (Ảnh: wikipedia)