Tuyển dụng
Được xem là người phụ nữ châu Á đầu tiên bước chân vào ngành công nghiệp điện ảnh lộng lẫy, xa hoa và cấm kị của Hollywood thời bấy giờ, Hoàng Liễu Sương không chỉ là một người tiên phong, một người phụ nữ châu Á kiểu mới, mà còn là một nhà đấu tranh chống phân biệt chủng tộc mạnh mẽ.
1. Cô gái mỏng manh nhưng can đảm đương đầu với kỳ thị chủng tộc để khẳng định giá trị bản thân
Hoàng Liễu Sương (Nghệ danh: Anna May Wong) sinh năm 1905 tại khu phố người Hoa ở thành phố Los Angeles của Mỹ. Ngay từ khi còn bé, cô đã quen thuộc với những trò trêu chọc của những đứa trẻ người da trắng: chúng thường xuyên dùng kim chọc vào người cô, xô đẩy cô và la lớn: "Đồ da vàng!". Nhưng phản ứng duy nhất của cô bé chỉ là mặc những chiếc áo khoác dày hơn.
Nhan sắc đáng kinh ngạc của Hoàng Liễu Sương
Tuổi thơ của cô cứ trôi qua như vậy. Lớn lên, cô ngày càng xinh đẹp với đôi mắt lá răm, khuôn miệng nhỏ nhắn. Càng ngày, cô càng thể hiện niềm yêu thích với những bộ phim. Thời điểm đó, nhiều đoàn phim Hollywood đến quay phim ở khu phố người Hoa để làm bối cảnh tại Trung Quốc, và họ cũng cần những nhân vật quần chúng người bản địa. Đó là cách Hoàng Liễu Sương lần đầu tiên xuất hiện trên màn ảnh. Năm ấy, cô vừa tròn 14 tuổi.
Nhiều lần nhận vai phụ không làm cho cô được mọi người chú ý, nhưng lại khiến Hoàng Liễu Sương trở thành gương mặt quen thuộc ở Hollywood. Chỉ cần trong phim có người Hoa, chắc chắn mọi người sẽ nghĩ đến cô. Năm 1921, cô bỏ học để tập trung hoàn toàn cho sự nghiệp diễn xuất và nhận được vai chính đầu tiên trong sự nghiệp với bộ phim Kẻ Trộm Ở Baghdad.
Hình ảnh Hoàng Liễu Sương trong phim Kẻ Trộm Baghdad với hình ảnh lõa thể, khiến cho cô chịu không ít sự chỉ trích ở quê hương về luân lý và nhân phẩm.
Thời bấy giờ, bộ phim đã nhanh chóng trở thành một bom tấn trên màn ảnh. Bởi hai lý do, lý do thứ nhất, đây là một bộ phim màu, mặc dù chỉ có hai màu đỏ và xanh lá cây, nhưng so với những bộ phim trắng đen thời đó thì đây quả là một sự đột phá sâu sắc.
Lý do thứ hai cho sự thành công của bộ phim chính là do diễn xuất tuyệt vời của cô. Cô thể hiện cảm xúc qua lông mày và đôi mắt xinh đẹp, khiến người xem cảm thấy cô gái Á Đông bé nhỏ như nhìn xuyên thấu qua mình. Mái tóc ngắn khiến gương mặt cô trông vô cùng tinh xảo, thêm vào đó là ngữ điệu tiếng Anh-Mỹ chuẩn mực mà nhiều người cho rằng người gốc Á không thể nào có được.
Năm 1928, cô rời Mỹ đi Châu Âu, ở Đức tham gia diễn Hát, ở Anh tham gia diễn Mộng Ở Chốn Người Hoa Sầm Uất, những phim này nâng danh tiếng của cô lên thêm một bậc. Tiếng tăm người đẹp nhanh chóng lan rộng, thậm chí được làm khách quý trong bữa tiệc hoàng gia Anh.
Hoàng Liễu Sương may mắn có thể thực hiện được giấc mộng của mình, nhưng cô cũng gặp phải bất hạnh khác. Đầu thế kỉ 20, thời kì phong trào “bài Hoa” diễn ra mạnh mẽ nhất, cô ở Hollywood thường xuyên bị kỳ thị.
Sinh không đúng thời, bởi vì là người Hoa nên vai diễn của cô vô cùng hạn chế, luật pháp tối cao của nước Mỹ từ năm 1879 bắt đầu ban hành pháp lệnh: Cấm người Trung Quốc di dân, cấm người Trung Quốc mua bất động sản, cấm người Trung Quốc tham gia các hoạt động xây dựng cộng đồng. Thi hành “Luật cấm kết hôn với dân tộc khác” trong 13 bang, chỉ có trừ California. Vì vậy trong phim Hoàng Liễu Sương có thể vì người yêu của cô mà nhảy xuống biển chết, nhưng không được hôn diễn viên da trắng.
Ví dụ như, trong phim điện ảnh, người Hoa luôn là người không có văn hóa, cô luôn đóng vai “cô gái xấu xa”, hơn nữa kết cục đều bi thảm, bị giết chết hoặc tự sát. Ngay cả cô cũng tự chế giễu mình:
“Chết đi một cách đáng thương dường như đã trở thành phong cách đặc biệt của tôi.”
2. Đóng phim làm “nữ phản diện”, bị đồng bào chì chiết là “con ả bán nước”
Lẽ ra là một cô gái người Hoa đứng đầu Hollywood, toàn thể người Hoa phải cảm thấy tự hào, truyền thông Trung Quốc nên ca ngợi cô mới đúng. Nhưng họ lại khiển trách cô nhiều hơn là khen ngợi. Hình tượng Hoàng Liễu Sương ở Trung Quốc là “con ả bán nước“.
Nguyên nhân Hoàng Liễu Sương bị chỉ trích là do cô hay diễn vai phản diện, dư luận cho rằng cô chê bai người Trung Quốc.
Các vai Hoàng Liễu Sương đóng không là kỹ nữ thì là nô lệ, không phải mang tội sát nhân thì là người có lòng dạ rắn rết, hình tượng mang đến cảm giác nhục nhã cho người Hoa. Cả cuộc đời cô đóng hơn 50 bộ phim, phần lớn đều như vậy.
Tạo hình vũ nữ táo bạo của Hoàng Liễu Sương trong một bộ phim
Mặt khác, Hoàng Liễu Sương thường mặc những trang phục xuyên thấu, dung tục, trong phim thường dùng nhan sắc lấy lòng người phương Tây, hình tượng “Dâm tiện” làm cho nhân dân ở Trung quốc không thể chấp nhận được. Cho dù cô mặc trang phục người Trung Quốc, hay Thái Lan, hay Ấn Độ thì đều bị phê phán thậm tệ.
3. Hỗ trợ cho kháng chiến chống Nhật, hình tượng nơi quê nhà được thay đổi
Thật ra Hoàng Liễu Sương là người chịu tội thay cho thời đại, cô không có sức để chống cự với sự kỳ thị chủng tộc ở Mỹ. Nếu như muốn chiếm được một vị trí nhỏ nhoi ở Hollywood, cô chỉ có thể theo ý người phương Tây mà đắp nặn ra hình tượng người Trung Quốc. Mà việc này thì không thể nào giải thích cho nhân dân Trung Quốc hiểu được.
Với những điều này, bản thân cô cũng rất đau khổ, trong từng kẽ hở sinh tồn, cô luôn phải cố gắng nỗ lực để thay đổi.
Năm 1936, Hoàng Liễu Sương trở về Trung Quốc thăm người thân, tham gia phỏng vấn ở Thượng Hải, Nam Kinh, Bắc Bình, Thiên Tân và các thành phố khác, đồng thời tự mình giãi bày:
“Đó không phải là sự lựa chọn của tôi. Những vai diễn đó tôi không diễn, thì cũng sẽ có diễn viên người da trắng diễn. Tôi không những mất đi cơ hội “Người Trung Quốc diễn người Trung Quốc”, mà còn không có cơ hội bảo vệ hình tượng người Trung Hoa, cho dù là ít nhất.
Bây giờ tôi về rồi, biết được mọi nơi trên quê hương và cả những người đồng bào yêu mến, cảm nhận được tình yêu của “Mẹ hiền”. Trước kia, tôi chỉ là cô gái phương Đông làm nữ sinh ở trường Los Angeles, từ giờ trở đi, tôi thừa nhận tôi là người con gái Trung Quốc."
Lần phỏng vấn này của Hoàng Liễu Sương nhanh chóng có hiệu quả, truyền thông khen ngợi cô rất nhiều.
Cô thường xuyên tham gia các tổ chức từ thiện, kêu gọi nhân nhân Mỹ ủng hộ kháng chiến chống Nhật của Trung Quốc. Những món trang sức, vật dụng quý của bản thân cũng được cô bán đi để ủng hộ đồng bào mình. Vì những cống hiến cho đất nước, vào năm 1932, Đại học Bắc Kinh đã trao tặng Hoàng Liễu Sương bằng tiến sĩ danh dự của trường.
Những việc này đã thật sự thay đổi hình ảnh của cô, được truyền thông trong nước đánh giá, gọi là “Người yêu nước", “Người con gái Trung Hoa".
3. Lún vào vào tình yêu đồng tính, sống cô độc suốt quãng đời còn lại
Năm 1942 sau khi quay xong Oanh Tạc Myanmar và Phu Nhân Đến Trùng Khánh, nhan sắc phai dần theo tuổi tác cùng sự lấn át của phim truyền hình, Hoàng Liễu Sương dần rút lui khỏi giới điện ảnh.
Lúc sự nghiệp đang đi xuống, ở phương diện tình cảm, Hoàng Liễu Sương cũng không tìm được một chốn về vừa ý.
Năm 1932, Hoàng Liễu Sương rơi vào tình yêu đồng tính. Cô cùng minh tinh người Đức Marlene Dietrich quen biết nhau nhiều năm, lúc quay Xe Tốc Hành Thượng Hải hợp tác rất thân thiết. Truyền thông đăng ảnh hai người có cử chỉ thân mật. Dietrich từng công khai mình là người song tính, vì vậy tin đồn hai cô yêu nhau bùng nổ mãnh liệt.
Hoàng Liễu Sương và nữ diễn viên người Đức Marlene Dietrich
Hoàng Liễu Sương chưa từng ngừng tìm kiếm tình yêu, nhưng thần tình yêu cũng chưa bao giờ đối đãi tốt với cô. Trong tuyệt vọng, cô khổ sở nói:
“Đàn ông Trung Quốc ghét tôi làm diễn viên, còn pháp luật Mỹ lại cấm tôi gả cho người da trắng."
Sự nghiệp sa sút và sự cô đơn về mặt tình cảm, làm cho tâm trạng cô uất ức, suốt ngày làm bạn với rượu, dẫn đến bệnh tật triền miên.
Năm 1961, do xơ gan, Hoàng Liễu Sương chết tại nhà riêng ở Los Angeles, hưởng dương 56 tuổi.
Hoàng Liễu Sương ở Hollywood đóng hơn 50 phim, cho đến nay không diễn viên Trung Quốc nào đuổi kịp kỷ lục này. Phần lớn những tác phẩm của cô đều bị năm tháng làm hư hại không cách nào có thể xem được, nhưng may mắn còn sót vài phim để thấy được kỹ năng diễn xuất của cô.
Từng có khán giả Mỹ đánh giá cô thế này:
“Hoàng Liễu Sương có thể là một trong những cô gái xinh đẹp nhất trong lịch sử điện ảnh. Cô vốn là một siêu sao, nhưng bị sự kỳ thị chủng tộc làm khổ, khiến cho cô bị đối xử bất công ở Hollywood. Trong phim, cô có thể diễn một cách xuất sắc, vừa điều khiển được biểu cảm trên gương mặt lại vừa phối hợp cùng động tác.”
Bởi vì sự cống hiến lớn lao cho điện ảnh, Hoàng Liễu Sương được dành cho một ngôi sao ở Đại Lộ Danh Vọng Hollywood, vị trí ở số 1708 Vine Street.
Tháng 5/2015, tạp chí Thời Trang của nước Mỹ có bài viết “7 Nữ diễn viên Trung Quốc bạn cần phải biết”, Hoàng Liễu Sương là cái tên duy nhất không phải là minh tinh thời hiện đại.
