Một cô giáo đang dạy tại ngôi trường đại học danh giá ở Sài Gòn vừa viết tâm thư gửi các cho các sinh viên của mình khuyên bớt ảo tưởng hơn và đừng dựa dẫm vào người khác khi đã đủ tuổi trưởng thành rồi. Tâm thư này đang gây bão trong cộng đồng mạng.
Mới đây, cộng đồng mạng liên tục chia sẻ và bình luận về bức tâm thư của cô giáo đang dạy tại một ngôi trường nổi tiếng ở Sài Gòn. Chủ nhân của bức tâm thư có nội dung “hù” sinh viên này là cô Hồ Phụng Hoàng.
Cô Hồ Phụng Hoàng - người có bức tâm thư đầy nhiệt huyết và hữu ích với các sinh viên. Ảnh: FBNV
Theo đó, bức tâm thư có tựa đề "Có lẽ cũng phải "hù" các em một chút" của cô giáo này đã nói lên những tâm tư, âu lo của cô, và mong rằng sự chia sẻ này giúp các sinh viên chuẩn bị cho tương lai mình một cách thực tế hơn. Nội dung bức thư như sau:
“Có lẽ cũng phải "hù" các em một chút
Không biết có phải càng lớn tuổi càng khó tính hay không, mà sao dạo này tôi hay lo đứng lo ngồi cho sinh viên của mình (trong RMIT) và không phải của mình (ngoài RMIT) lắm. Bản thân tôi không thích phê bình hay xoáy vào những điểm còn yếu của thế hệ trẻ hơn vì tôi quan điểm rằng chê bai không giúp được gì các em mà chỉ làm họ nản lòng, thoái chí. Nhưng những quan sát gần đây làm tôi lo quá, nên quyết định gióng một tiếng chuông chia sẻ với các em những lo âu của mình. Mong rằng sự ‘hù doạ' này giúp các em chút nào trong việc chuẩn bị cho tương lai mình một cách thực tế hơn.
1. Ảo tưởng làm giàu
Tôi tin chắc ai chịu khó đọc tin tức hay lướt web đều đồng ý rằng gần đây những khoá học về làm giàu tại Việt Nam khá thịnh hành. Đi kèm là những thông tin, câu chuyện trên báo đài về sự thành công của nhà khởi nghiệp trẻ này, nhà khởi nghiệp trẻ khác, vv.
Điều đáng tiếc là nếu dễ dàng tin vào những khoá học ấy, hoặc muốn lập tức theo gương các bạn trẻ với những câu chuyện khởi nghiệp ấy, các em dễ sa lầy vào những mong muốn gần với ảo tưởng, xa rời thực tế, để rồi dễ nản lòng thoái chí đến nỗi không chịu sống một đời sống thực tế sau này.
Đằng sau những câu chuyện thành công nổi bật tại Việt Nam luôn thấp thoáng bóng dáng một gia đình vững chãi từ tài chính, kiến thức, kinh nghiệm, cho đến mạng lưới chuyên nghiệp. Hãy làm cuộc nghiên cứu bỏ túi đi, các em sẽ thấy những câu chuyện trên báo đài chỉ nói lên phần nổi của sự thành công, mà không hề nói đến những yếu tố quan trọng nhất giúp các bạn trẻ ấy: đó là gia đình của họ.
Gia đình đầu tư cho con cái từ những ngày còn bé, trong việc học, trong việc đào tạo, chuẩn bị cho các em rất nhiều thứ cần thiết cho con đường khởi nghiệp của họ. Đừng bao giờ nghĩ rằng "người ấy tự thành công một mình, không cần gia đình họ." Đó là câu nói ngây thơ vì không có gia đình hỗ trợ trong giáo dục từ nhỏ, chi tiêu hàng ngày trong thời gian mới ra đời, cho đến mạng lưới quan hệ sau này, sự thành công trong kinh doanh của một bạn trẻ tại một nơi mà tất cả đều dựa vào sự quen biết như Việt Nam là điều không tưởng.
Vậy nên, ngừng đọc báo, ngừng share facebook những mẩu chuyện ấy với các lời comments chanh chua hay cảm phục. Thay vào đó, hãy nhìn quanh mình để tìm những câu chuyện thành công gần với hiện trạng của mình nhất, học hỏi từ họ, tìm tòi những yếu tố nào giúp họ đến được ngày hôm nay. Các em sẽ thấy một công thức khá đơn giản: chịu khó làm việc (chịu khó làm chứ không phải chịu khó tưởng tượng đâu nhé), luôn học hỏi, khiêm tốn, thực tế, đi chậm, lựa cơm gắp mắm, không ảo tưởng.
Đó có thể đơn giản là một người con trai từ ngoại tỉnh về thành phố học, tốt nghiệp, lăn lộn đi làm chừng 7, 8 năm trong một công ty nhỏ, bên ngoài làm thêm công việc phục vụ quán cà phê, để từ từ thuê mặt bằng mở một quán nhỏ lề đường với thu nhập đủ nuôi mình và gia đình nhưng vẫn không nghỉ công việc toàn phần ở công ty nhỏ kia.
Đó có thể là một người con gái vượt khó ráng tốt nghiệp lớp 12 bằng bổ túc văn hoá, thi trầy trật vào được một chương trình đại học của một đại học loại khá, vừa đi dạy thêm vừa đi học để tự lo cho bản thân, chầm chậm chịu khó trau giồi kiến thức, kĩ năng, để rồi khi ra trường từ từ tìm được một công việc toàn phần ở công ty hạng trung, nhưng không bỏ công việc dạy thêm hàng đêm để thêm thu nhập.
Hai câu chuyện này so ra khá ‘tầm thường' với những câu chuyện kia, nhưng nếu so sánh hiện tại của họ với mức khởi đầu, tôi cho rằng câu chuyện thành công của họ đáng được để ý không kém.
Vì vậy, tôi nghĩ các em hãy ngừng đọc những câu chuyện của người khác mà hãy bắt đầu viết câu chuyện của bản thân mình, từng chương từng chương một.
2. Ảo tưởng về sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam
Quả thật là Việt Nam đang phát triển rất nhanh, đầu tư nước ngoài ào ạt vào rất nhiều. Quả thật là nhu cầu lao động tại Việt Nam luôn cao, nhân tài luôn được cần trong những năm gần đây và sắp tới. Nhưng điều này không xảy ra mãi mãi, chưa nói rằng nó có thể chấm dứt bất cứ lúc nào.
Hãy đọc bản báo cáo của Ngân hàng thế giới 2014 về thị trường nhân lực Việt Nam để giựt mình nhìn lại mình. Nếu chúng ta không đáp ứng được thị trường đầu tư nước ngoài về vấn đề nhân lực, họ sẽ không ở đây lâu đâu. Chúng ta không phải là quốc gia duy nhất có đủ điều kiện phù hợp với nhu cầu nhân công rẻ của họ.
Nếu họ vẫn ở, hãy nhìn vào những hiệp nghị mà chính phủ Việt Nam liên tục kí gần đây, từ TPP đến Asean, thì sẽ hiểu người lao động Việt sẽ bị cạnh tranh ngay trên sân nhà. Câu hỏi là, chúng ta có cạnh tranh nổi không nếu không chuẩn bị từ bây giờ?
Còn nữa, các nước nơi sinh viên Việt Nam du học đang dần siết chặt luật lao động của họ. Anh Quốc đã thôi không cho sinh viên tốt nghiệp cử nhân ở lại làm, mà bắt họ phải quay về nước ngay sau khi tốt nghiệp. Những nước khác cũng sẽ từ từ theo sau. Điều này có nghĩa là gì: sinh viên du học nước ngoài sẽ quay về cạnh tranh trên thị trường lao động nội địa. Vậy thì nếu em đang là sinh viên trong nước, em nên thực sự bắt đầu tự hỏi, "tôi phải làm gì để chuẩn bị khi ra trường có đủ sức cạnh tranh tìm được một việc làm tốt cho bản thân?"
3. Gia đình
Tôi vẫn thường tự hỏi vì sao cha mẹ Việt Nam luôn khó những thứ không cần thiết và dễ những thứ không nên dễ. Ví dụ, họ thật khó khăn trong việc không cho con đi chơi, đi làm thêm, đi gặp bạn bè, tham gia hoạt động ngoại khoá. Họ chỉ muốn con họ ở nhà, ngay dưới ánh mắt của họ, hay ngồi trong lớp học thêm, cho họ yên tâm. Ngược lại, họ thật dễ dàng trong việc không bắt con làm việc nhà, không bắt con chịu trách nhiệm cho những quyết định đơn giản hàng ngày, cho con mua những vật dụng khá đắt tiền. Họ la mắng làm con xấu hổ, nhưng ít khi phạt bằng hành động thực tế.
Tôi nghĩ, thay vì ‘quản’ con và ‘chỉ' cho con nên làm gì từng bước, từng bước. Cha mẹ hãy tập cho con biết tự xác định mục tiêu, biết ra quyết định dựa trên những gì trong tầm với của mình, biết chịu trách nhiệm với quyết định mình, biết giải quyết vấn đề của riêng mình. Đừng làm giùm con, quyết định giùm con, hay sống giùm con nữa nếu không muốn nó mãi mãi không trưởng thành.
Nói thật, tôi luôn thấy chướng mắt khi thấy cha mẹ dẫn con đi nộp đơn vào trường đại học, viết đơn cho con, hỏi câu hỏi giùm con, liên lạc thầy cô thay con. Có lẽ 10 năm trước, khi con 8 tuổi, cha mẹ nên từ từ cho con tự làm những thứ nho nhỏ, thì 10 năm sau, khi con 18 tuổi, cha mẹ chỉ cần lắng nghe thông tin từ con, nghe con báo cáo, hỏi con lí do vì sao, rồi hỗ trợ tài chính với những giới hạn mà cả hai điều hiểu. Như vậy sẽ tốt hơn nhiều.
Kết
Ôi, tôi viết note này trong hai nỗi sợ, ‘Sợ mình bị ném đá’ và ‘Sợ mình không được các em thương nữa.’ Nhưng tôi xin đính chính, tôi không ngừng yêu quý các em. Tôi chỉ muốn các em thực tế hơn, cố gắng hơn, bớt ảo tưởng hơn, có trách nhiệm hơn, và thôi đừng ngây thơ dựa dẫm vào người khác nữa khi đã 18 tuổi rồi.
Các em ơi, hãy bước vào đời với chân cứng đá mềm, hãy bắt đầu sống và viết câu chuyện của mình đi nhé.
Ngày 18 tháng 2, 2016
Sài Gòn, Việt Nam”.
Cô Hoàng mong sinh viên mình bớt ảo tưởng hơn và đừng dựa dẫm vào người khác khi đã 18 tuổi. Ảnh: FBNV
Bằng giọng văn sắc sảo cùng những lập luận, so sánh thực tế rất chặt chẽ và, thuyết phục, cô giáo này đã khéo léo chỉ ra những sai lầm của bậc phụ huynh trong việc nuôi dạy con cái. Bên cạnh đó cô cũng "hù" được các sinh viên về việc ảo tưởng làm giàu, ảo tưởng về sự phát triển của kinh tế.
Những suy nghĩ của cô giáo đã nhanh chóng nhận được bão like (thích) và bình luận của cư dân mạng. Đa phần đều đồng tình với bức tâm thư của cô giáo này.
Một cư dân mạng bình luận: “Quả thật là một bức tâm thư xúc động, giàu ý nghĩa, giúp bản thân mình suy nghĩ lại để chấn chỉnh lối sống của bản thân.
Mình đã quá phụ thuộc vào mọi thứ và còn hay ảo tưởng, chính vì thế bài viết này cho mình thêm một bài học căn cốt làm hành trang tuổi trẻ đó chính là đừng phụ thuộc vào ai hết và hãy tự đi bằng chính đôi chân của mình, thực tế và giải quyết vấn đề tích cực hơn. Đừng để lối mòn của sự ảo tưởng làm bản thân suy sụp và giết chết tiềm năng của bản thân”.
Một học trò của chính cô giáo này bình luận: “Cô vẫn luôn là "nguồn thông tin", "nguồn tư liệu" đáng tin cậy mỗi khi em cảm thấy quá bão hòa với các thông tin "trôi nổi" ngoài kia. Cám ơn cô đã nói lên điều suy nghĩ của rất nhiều người trẻ bọn em. Thực sự mà nói, khi mà ngoài kia càng nhiều những thông tin về sự làm giàu, nhiều những cơ hội bọn em lại càng thấy mình phải cố gắng nhiều hơn vì thực chất, thị trường trở nên khắc nghiệt hơn đòi hỏi phải cạnh tranh khốc liệt hơn để có thể viết một câu chuyện ý nghĩa cho bản thân. Cám ơn cô vẫn luôn bằng cách này hay cách khác đồng hành với những người "trẻ" bọn em!!!”.
Cô giáo này đã làm cho nhiều bạn trẻ phải nhìn lại bản thân mình. Ảnh: FBNV
Hay một bình luận đầy tâm huyết khác: “Chị ơi, cái khó của giới trẻ bây giờ là không tự kiếm đường mà đi, họ dựa dẫm quen rồi chị à. Quả thật sự giáo dục của các đấng sinh thành của thế hệ này gần như đã bóp chết cái ý chí vươn lên của các bạn ấy!. Một phần nữa cũng là do ảnh hưởng quá lớn của giới truyền thông nước nhà, khi luôn chỉ đề cập đến các vấn đề tích cực của nền kinh tế, cũng như là chỉ nói được bề nổi của tình hình trong nước, ngoài ra là sự tràn lan của các thể loại bài vở câu khách mang tính chất “mì ăn liền”.
Em thật may mắn khi nhận được quá nhiều ảnh hưởng tốt từ mọi người xung quanh, cho nên em cũng rất hi vọng thế hệ trẻ ngày nay sẽ sớm nhận ra chân lí của vấn đề, để từ đó có thể đi lên bằng chính đôi chân của mình!
Một trong những ảnh hưởng tích cực mà em nhận được đó là đến từ chị đó ạ!”.
Theo tìm hiểu bức tâm thư của cô giáo này được chia sẻ trên trang cá nhân vào ngày 18/2 vừa qua. Đến nay, đã có hàng nghìn lượt bình luận và chia sẻ.
Chia sẻ với truyền thông, cô Hoàng cho biết lí do của bài viết này là vì thời gian gần đây cảm thấy lo lắng về các bạn sinh viên khi báo chí nói nhiều đến 9x thành công nhưng không nói đến câu chuyện đằng sau sự thành công ấy. "Tôi rất lo vì điều này đang làm các bạn trẻ nghĩ rằng thành công là chuyện rất dễ dàng. Cha mẹ của các bạn trẻ thế hệ hiện tại cũng bao bọc con mình quá, điều đó sẽ làm cho các em khi ra đời dễ bị hụt hẫng, thấy cuộc đời không còn màu hồng, dễ bị sốc và muốn bỏ cuộc dễ dàng…” – cô Hoàng chia sẻ với truyền thông.