Án phạt khủng khiếp dành cho Sơn Tùng nếu thừa nhận đạo nhạc

Những thông tin về nghi án đạo nhái của nam ca sĩ Sơn Tùng M-TP đang là một trong các tin tức sao Việt gây chú ý.

Ra mắt ca khúc mới mang tên Chúng ta không thuộc về nhau, Sơn Tùng M-TP đã gây tranh cãi kịch liệt vì nghi án đạo nhái. Cụ thể, đoạn điệp khúc bài hát bị tố giống We don’t talk anymore về vòng hòa âm và thể loại nhạc tropical house. Màn đọc rap của Chúng ta không thuộc về nhau được chỉ ra là y hệt với phần flow (cách xử lí nhịp đọc, nhấn nhá) trong ca khúc Fire (BTS). Bên cạnh đó, loạt cảnh quay trong MV của Sơn Tùng M-TP cũng bị cáo buộc “học tập” ý tưởng từ các MV Kpop.

Chưa rõ thực hư nghi án đạo nhái của Sơn Tùng ra sao, nhưng nếu ở thị trường âm nhạc quốc tế, nam ca sĩ chắc chắn sẽ phải chuẩn bị tinh thần đối mặt với loạt án phạt khủng khiếp. Bởi ở nước ngoài, việc nghệ sĩ có sản phẩm “vay mượn” là một trong những hành vi vô đạo đức và bị lên án gay gắt.

Đi tù

Trong một số trường hợp nhất định, nhạc sĩ có thể bị bỏ tù nếu không thể hòa giải trước tòa hoặc bồi thường số tiền thích đáng. Điển hình như vụ đạo nhạc ầm ĩ của “cô tiên quốc dân” xứ Hàn Lee Hyori 6 năm về trước.

Tháng 4/2010, ra mắt album thứ tư mang tên H Logic, Lee Hyori gây tranh cãi vì sáu trong số bảy ca khúc của album bị cho là sao chép từ các bài hát nước ngoài.

Cư dân mạng phát hiện Bring it Back của H Logic có giai điệu khá giống Boy, Bring it back của nhóm nhạc nữ Cookie Couture, Feel the Same giống với ca khúc cùng tên của Melanie Durrant, How did we get giống How did we của Jason Derulo, I'm back giống So insane của Lil Precious và Memory nghe từa tựa The Alphabet Song của ban nhạc Second Person.

Đến tháng 6, Lee Hyori lên tiếng xác nhận việc album mới của cô đạo nhạc, nhưng giải thích cô không biết gì về sự sao chép này vì toàn bộ ca khúc đều do nhạc sĩ Lee Jae Young nhào nặn. Sau khi dính vào vụ bê bối này, Lee Hyori phải tạm ngưng các hoạt động âm nhạc. Nhạc sĩ Lee Jae Young bị kết tội “cản trở công việc của người khác, lừa đảo và giả mạo trong hoạt động âm nhạc”, nhận án phạt 1 năm 6 tháng tù giam.

Phạt tiền lên tới chục triệu đô la

Hình phạt đánh vào kinh tế là kết cục tất yếu của gần như tất cả các vụ kiện tụng vi phạm bản quyền. Án phạt dao động từ vài trăm đến vài triệu đô la, tùy vào giá trị của tác phẩm đạo nhạc.

Vụ kiện tụng gây “chấn động” thị trường âm nhạc quốc tế gần đây có lẽ phải kể đến Photograph của Ed Sheeran – soundtrack “gây nghiện” trong bộ phim lãng mạn đình đám Me before you (Trước ngày em đến).

Hai nhạc sĩ - nhà sản xuất âm nhạc đến từ California Martin Harrington, Thomas Leonard đã chính thức đâm đơn kiện lên tòa án liên bang cáo buộc Ed Sheeran và Johnny McDaid (thành viên ban nhạc Snow Patrol – đồng tác giả của Photograph) đã đạo lại ca khúc Amazing của họ, yêu cầu bồi thường lên tới 20 triệu USD.

Amazing là ca khúc Harrington và Leonard đồng sáng tác năm 2012, ra mắt trước Photograph 2 năm.

Trong các tài liệu so sánh 2 nhạc phẩm, bên nguyên chỉ ra rằng Photograph có tới 39 nốt nhạc giống với Amazing: “Sự tương đồng về ca từ, giai điệu và cách hát là điều rất dễ nhận ra, không còn gì chối cãi, Photograph là bản đạo nhái của Amazing.”

Kết

Tại thị trường âm nhạc quốc tế, đạo nhạc là hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp không thể chấp nhận. Nhạc sĩ bị tố cáo đi “vay mượn” tác phẩm không những phải bồi thường số tiền lên tới chục triệu đô la mà còn có nguy cơ đứng trước “vành móng ngựa”, sự nghiệp bị hủy hoại.

Tuy nhiên ở Việt Nam cho đến nay lại chưa hề có bất cứ quy định xử phạt nào rõ ràng dành cho các trường hợp đạo nhái sản phẩm nghệ thuật. Có lẽ đã tới lúc Cục nghệ thuật biểu diễn và các cơ quan an ninh văn hoá cần vào cuộc, đề ra các chế tài cứng rắn để tránh những ồn ào không đáng có như trường hợp của Sơn Tùng M-TP.